Αρθρογραφία

Υπογεννητικότητα. Ένα μεγάλο πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα

                                            Υπογεννητικότητα. Ένα μεγάλο πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα

γράφει η Μαρία Φωτάκη- Δημοσιογράφος

Μέλος ΕΣΗΤΣΥΜ

Το 2011, όπως φαίνεται από τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, ήταν η χρονιά που η Ελλάδα μπήκε σε περίοδο οικονομικής κρίσης, αλλά και η χρονιά που για πρώτη φορά, μετά τη μεταπολίτευση, η χώρα παρουσίασε αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων.

Από τότε στη χώρα μας, αλλά σταδιακά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι γεννήσεις ακολουθούν μια συνεχόμενη καθοδική πορεία, με τις μελέτες να είναι εξαιρετικά απαισιόδοξες αναφορικά με την πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, που καταγράφονται κάθε χρόνο, οι γεννήσεις μειώνονται σε τέτοιο βαθμό, που αναπόφευκτα το 2050 οριακάοι Έλληνες θα φτάνουν τα οκτώ εκατομμύρια, εκ των οποίων σχεδόν τα τρία εκατομμύρια θα είναι άνω των 65 ετών.

Η κατάσταση έγινε ακόμη πιο ανησυχητική την περίοδο της πανδημίας, που ενώ οι πολίτες «κλείστηκαν» μέσα στα σπίτια τους, οι γεννήσεις αντί να αυξηθούν, μειώθηκαν.

Αυτό οδήγησε σε μία θλιβερή διαπίστωση ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαχρονική αλλαγή των ποσοτικών και ποιοτικών πληθυσμιακών δεδομένωντης, με μείωση του πληθυσμού και αύξηση της μέσης ηλικίας του, μείωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και πτώση του δείκτη γονιμότητας.

Κατά την τελευταία δεκαετία μάλιστα παρατηρείται δραματική επιδείνωση των δημογραφικών της δεδομένων, η οποία αποδίδεται πρωτίστως στην οικονομική κρίση, ως αποτέλεσμα της υψηλής ανεργίας και των αβεβαιοτήτων που επιφέρουν οι πιο ανταγωνιστικές, απαιτητικές και λιγότερο ασφαλείς συνθήκες εργασίας, ενώ παράλληλα ένας μεγάλος αριθμός νέων, παραγωγικής και αναπαραγωγικής ηλικίας, μετανάστευσαν στο εξωτερικό.

Παράλληλα το πρόβλημα της υπογεννητικότητας δημιουργείμία σειρά από σοβαρότατα προβλήματαόπως,μείωση των παραγωγικών ηλικιών με ταυτόχρονη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, σε συνδυασμό με την αλλαγή του προσδόκιμου της ζωής, διαταράσσοντας έτσι τόσο τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος και του συστήματος υγείας, αλλά και δημιουργώντας ταυτόχρονα απειλή ακόμη και της συνέχειας του ελληνικού πληθυσμού.

Με άλλα λόγια, η οικονομική κρίση, το αίσθημα της ανασφάλειας κοινωνικής και οικονομικής αβεβαιότητας που προκάλεσε λόγω απώλειας θέσεων εργασίας, υποαπασχόλησης, μείωσης εισοδήματος και υποβάθμισης των δομών κοινωνικής πρόνοιας, σε συνδυασμό με την έλλειψη σχεδιασμού και εφαρμογής μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής για την ενίσχυση της οικογένειας, έχει επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη δημογραφία της χώρας.

Η αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης δεν είναι θέμα μιας κυβέρνησης, απαιτεί μακρόπνοη στρατηγική και εθνική συνεννόηση

Για να μπορέσουμε ναέχουμε ανάσχεση της δημογραφικής κρίσης πρέπει πρώτα απ’ όλα να δημιουργηθεί στους πολίτες ένα κλίμα αισιοδοξίας και ασφάλειας για το μέλλον, μέσα από τονεπαναπροσδιορισμό των βασικών παραμέτρων της κοινωνικής πολιτικής.

Σε αυτό το πλαίσιο απαιτείται, η εφαρμογή πολιτικών που θα ευνοούν την απασχόληση και θα ισχυροποιούν τα κίνητρα των νέων για είσοδο στην αγορά εργασίας, ανακόπτοντας παράλληλα την αποχώρηση, ιδίως των νέων, εγκαταλείπουν από τη χώρα αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. 

Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι σήμερα οι νέοι δεν αντιμετωπίζουν με αισιοδοξία το μέλλον, φοβούνται ότι θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς τους. Δεν εμπιστεύονται το οικονομικό σύστημα, αλλά ταυτόχρονα ανησυχούν για την κατάσταση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή.

Να σημειωθεί επίσης πως οι προβλέψεις για τη μείωση του πληθυσμού της Ελλάδαςπροκαλούν τεράστιες ανησυχίες και για τη μελλοντική γεωπολιτική θέση της χώρας, με δεδομένο ότι οι γειτονικές χώρες καταγράφουν αύξηση του πληθυσμού τους.

Οι ενέργειες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την γονιμότητα, στηρίζοντας ταυτόχρονα την οικογένεια προκειμένου να αντιστρέψουμε την προβλεπόμενες δυσοίωνες δημογραφικές εξελίξεις, πρέπει να βασίζονται στη δημιουργία όσο γίνεται καλύτερων νομικών και οικονομικών συνθηκών για εκείνους που θέλουν να κάνουν παιδιά όπως:

• Κοινωνική και οικονομική ενεργητική προστασία των οικογενειών
• Εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής
• Υποστήριξη της μητρότητας και θετικό περιβάλλον για την οικογενειακή ζωή.

Σχόλια